منو
ساختار کمسبون کاده 100 شهرداری ها – قسمت اولدر همه شهرهای دنیا برای ساختوساز در شهرها، قوانین و ضوابطی وجود دارد. اما از آنجایی که ممکن است این ضوابط به هر دلیلی از سوی شهروندان نقض و در نتیجه باعث هرج و مرج در مبلمان شهری و ایجاد بناهایی گردد که ضمن نازیبایی در چهره شهر موجب ایجاد مزاحمت و گاهاً لطمات جانی بر دیگر شهروندان گردد، نهادی برای رسیدگی به آن از سوی قانونگذار تعیین شده است .
تعداد کثیری از افرادی که به شهرداری ها مراجعه می کنند، پرونده هایی دارند که باید در کمیسیون ماده ۱۰۰ بررسی گردد. بخشی از این افراد به علت عدم اخذ مجوز و پروانه از شهرداری قبل از ساخت و ساز، با دعوت شهرداری ناگزیر به مراجعه به این کمسیون می باشند. ناآگاهی شهروندان به موارد قانونی یکی از دلایل متضرر شدن ایشان و گاهاً قلع و قمع بنا توسط شهرداری می باشد. در ادامه سعی شده تا به بررسی قوانین مربوط به ماده ۱۰۰ شهرداری ها و متعاقبا کمسیون این ماده به زبان ساده بپردازیم.
طبق مادۀ 100 قانون شهرداریها، مالکان اراضی و املاک واقع در محدودۀ خدماتی باید قبل از ساختوساز از شهرداریها پروانۀ ساختمان بگیرند و شهرداریها موظف هستند از طریق مأموران خود از عملیات ساختمانی بدون پروانه یا خلاف پروانه در زمین محصور یا غیرمحصور جلوگیری کنند. در صورت خلاف این ماده، همانطور که در مادۀ 100 اشاره شد، جلوی آن عملیات گرفته میشود و عاملان برای رسیدگی به کمیسیون مادۀ 100 ارجاع داده میشوند.
احداث بنای بدون پروانه (مجوز)
مطابق مادۀ 100 قانون شهرداری مالکان زمینها و املاکی که در محدودۀ شهر یا حریم آن واقع شدهاند، باید قبل از هر اقدامی برای ساختوساز یا تفکیک از شهرداری پروانه (مجوز) بگیرند. درصورتیکه بنایی بدون گرفتن مجوز ساخت از شهرداری دست به ساختوساز بزند، رأیی که کمیسیون صادر میکند در دو حالت زیر متفاوت خواهد بود:
1- اگر ساختوساز بدون رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی باشد، کمیسیون موظف است حکم به تخریب بنا بدهد.
2- اگر ساختوساز بدون گرفتن مجوز از شهرداری باشد، ولی اصول فنی و بهداشتی شهرسازی در آن رعایت شده باشد، کمیسیون میتواند حکم به تخریب یا پرداخت جریمه صادر کند. اگر حکم به پرداخت جریمه صادر شود، میزان جریمه با توجه متراژ بنایی است که بدون مجوز ساخته شده است. در این حالت به ازای هر مترمربع بنای بدون مجوز، یکدهم ارزش معاملاتی ساختمان جریمه دریافت میشود. پس از پرداخت جریمۀ شهرداری و نیز عوارض قانونی برگ پایانکار ساختمان صادر میشود.
تخلف تراکم اضافی
مساحت زیربنای هر ساختمان در پروانۀ ساخت آن ذکر میشود، حال اگر زائد بر مساحت زیربنای مندرج در پروانۀ ساختمان اضافه بنا وجود داشته باشد، گفته میشود شخص مرتکب تخلف تراکم اضافی شده است. کمیسیون مادۀ 100 قانون شهرداری در این خصوص میتواند دو نوع حکم صادر کند: 1. تخریب؛ 2. جریمه.
درصورتیکه در ساخت ساختمان اصول فنی شهرسازی و بهداشتی رعایت نشده باشد یا اینکه کمیسیون در ابتدا حکم به پرداخت جریمه صادر کند ولی این جریمه پرداخت نشود، کمیسیون حکم تخریب بنای اضافی را صادر خواهد کرد. اگر قلع اضافه بنا ضرورت نداشته باشد، کمیسیون حکم به پرداخت جریمه صادر خواهد کرد. عواملی در صدور رأی کمیسیون به اخذ جریمه مؤثر هستند که شامل نوع استفاده از فضای ایجادشده و نوع ساختمان از نظر مصالح است.
موقعیت ملک از نظر مکانی نیز از این حیث مورد بررسی قرار میگیرد که در خیابان اصلی، خیابان فرعی، کوچۀ بنباز یا کوچۀ بنبست قرار دارد یا خیر.
تخلف مربوط به احداث نکردن پارکینگ
در برخی موارد با توجه به مشخصات پروانه و همچنین نقشهها و ضوابط شهرداری احداث پارکینگ ضروری است. حال اگر سازندۀ ساختمان بدون توجه به این ضوابط پارکینگ نسازد یا اینکه ساخت پارکینگ بدون رعایت اصول فنی شهرسازی و بهداشتی باشد، سازنده مرتکب تخلف شده است. در این موارد اگر امکان اصلاح این تخلف وجود داشته باشد (پارکینگ ساخته نشده باشد، ولی امکان ساخت مجدد آن وجود داشته باشد)، حکم به اصلاح آن صادر خواهد شد. اگر امکان اصلاح وجود نداشته باشد، حکم به پرداخت جریمه صادر خواهد شد. درصورتیکه پارکینگ بدون رعایت اصول شهرسازی، فنی و بهداشتی احداث شده باشد، کمیسیون موظف است حکم به تخریب آن صادر کند.
مستحکم نبودن بنا-رعایت نشدن اصول شهرسازی، فنی و بهداشتی
درصورتیکه اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی رعایت نشود و موجب شود بنا استحکام لازم را نداشته باشد، کمیسیون موظف است حکم تخریب بنا را صادر کند.همچنین اگر اصول شهرسازی، فنی و بهداشتی رعایت نشود، کمیسیون مادۀ 100 قانون شهرداری موظف است حکم به تخریب صادر کند.
تغییر کاربری
شهرداری در شهرهایی که نقشۀ جامع شهری تهیه شده مکلف است طبق این نقشه در پروانۀ ساختمانی نوع استفاده از ساختمان را قید کند. اگر برخلاف آنچه بهعنوان نوع استفاده در پروانه و مجوز ساخت ذکر شده، مالک منطقۀ غیرتجاری را محل کسب، پیشه و تجارت کند، شهرداری این موضوع را در کمیسیون مطرح میکند و کمیسیون پس از محرزشدن تخلف، در مهلت مناسب درمورد تعطیلی محل تصمیم میگیرد. اجرای این تصمیم با مأموران شهرداری است.
تخلف مهندس ناظر ساختمان
مهندس ناظر ساختمان باید بر عملیات اجرایی ساختمان نظارت کند تا ساختمانی که ساخته میشود با مشخصات درجشده در پروانه و نقشه مطابقت داشته باشد. در پایانکار هم باید تأیید کند که ساختمان ساختهشده با آنچه در پروانه و نقشه نوشته شده است، مطابقت دارد. اگر مهندس ناظر تخلفی را ببیند ولی آن را به شهرداری اعلام نکند یا برخلاف واقع گزارش دهد و پروندۀ آن ساختمان در کمیسیون مادۀ 100 مطرح شود، شهرداری باید تخلف مهندس ناظر را به سازمان نظاممهندسی گزارش دهد.
تجاوز به معابر شهر
درمورد تخلف تجاوز به معابر شهر باید بگوییم که منظور قانونگذار عقبنشینی نکردن مالک است و واژۀ تجاوز از باب تسامح و تساهل به کار رفته است. تخلف تجاوز به معابر شهر در تبصرۀ 6 مادۀ 100 قانون شهرداری زمانی تحقق پیدا میکند که مالک بنا در هنگام نوسازی برخلاف پروانه یا بدون پروانه و با رعایت نکردن برهای اصلاحی مصوب شهرداری و مراجع مربوطه شروع به ساختن ملک جدید کند یا به نحوی از آنجا به ملک سابق خود و ملک فعلی شهرداری تجاوز کند.
درحقیقت شخصی که تحت عنوان تجاوز به معابر شهر متخلف شناخته میشود، ابتدابهساکن مالک است و حقیقتاً تجاوزی به ملک دیگری انجام نداده و درواقع به ملک سابق خود تجاوز کرده است. اما بر اثر گذشت زمان ملک مزبور تماماً یا بعضاً در طرحهای مصوب شهرداری و مراجع مربوطه واقع شده است. چنین طرحهایی یا فوری و ضربالاجلی است که دولت با پرداخت ارزش ملک به مالک و خرابکردن آن طرح خود را اجرا میکند یا اینکه مهم و فوری نیست، ولی حتماً باید انجام گیرد. حال اگر مالک ملک قصد نوسازی یا تجدید بنا را دارد باید براساس چنین طرحی ساختوساز کند و اگر خلاف آن ساختوساز کند، بدون علم به اینکه ملک مزبور تماماً یا بعضاً مشمول تخلف تجاوز به معابر میشود، شهرداری مکلف است از ادامۀ عملیات جلوگیری و در کمیسیون طرح دعوا کند. ادامه دارد
صدرا رحمتی