منو
هیچ کس دوست ندارد با وجود ساختار پر از پیچ و خم اداری ، خود را درگیر بروکراسی اداری کند و اگر به ادارات و دوایر دولتی و دیگر مراجع مراجعه می کند به طور قطع ناچار شده و هیچ راهی دیگر برایش باقی نمانده است.
مدتی پیش به سبب تخلفات مکرر شهروندی که نافرمانی های او از قانون به قول معروف هم دودش در چشم بنده می رفت هم عموم جامعه ، خود را درگیر بروکراسی اداری نمودم. فلذا علیرغم میل باطنی ، پس از تذکرات مکرر ناگزیر به پیگیری از طریق مراجع قانونی شدم. این نوشته تنها بخشی از مشاهدات عینی بنده می باشد که می توان آن را در رسانه های جمعی و این هفته نامه به چاپ رسانید وگرنه درد از ناله سر است و اگر گوش شنوایی باشد و ناظری دلسوز بسم ا…
روند کند و فرسایشی در ادارات و مراجع دیگر شهرضا بسیار خسته کننده است خصوصا اگر کار شما هیچ درآمدی برای آن سیستم نداشته باشد فلذا با یکی دوبار مراجعه مطمئناً درخواست و شکایت شما به بایگانی رهنمون می شود و اگر همانند بنده آدم پیگیری باشید با چالش های بسیاری در راه خود روبرو خواهید شد. پارتی بازی ، بی رمقی برخی از کارمندان و ناآگاهی آنان و حتی مدیران آن دوایر از وظایفی که به آنها محول شده قوزی است بالای قوز. به جرات می توان گفت در برخی از ادارات شهرضا و یا حداقل چند اداره ای که بنده به آن مراجعه کردم اصل را بر عدم ارائه کار گذاشته اند تا اصل بر انجام کارهای مردم. نازیباتر رفتار عتاب آلود و ناشایستی است که برخی از کارمندان با ارباب رجوع دارند. بی ادبی و پرخاشگری چنان برایشان عادی شده که خود متوجه آن رفتار زشت نمی باشند و حتی بعضی این گونه رفتار را نشان از اقتدار خود می دانند. شاید فراموش کرده اند که منظور از “ارباب رجوع” چیست و چه معنایی دارد. و چه کسی در کدام طرف میز در مقام بالاتری قرار دارد و اصولا چه کسی باید احترام شخص دیگر را بیشتر نگه دارد. در واقع مراجعه کننده موکل است و خدمات دهنده (کارمند) وکیل. از همینجا به درستی اطلاق ارباب به مراجعه کننده پی می بریم . در حقیقت شخصی که پشت میز خدمات دولتی نشسته به محض ورود ارباب رجوع باید احترامات لازم را به مراجعه کننده که باعث و بانی ارتزاق خویش نیز می باشد به جای آورد زیرا ایشان برای رتق و فتق امورِ همین مردم حقوق دریافت می نمایند هر چند ناچیز…
حال اگر می خواهیدکلاً برای خود دشمن بتراشید تنها کافی است که وظیفه و قانون را برای آن کارمند خاطی یادآوری کنید و یا اینکه کاهلی و ناکارآمدی کارمند را به مقام مسئول در همان اداره گزارش دهید پس چنان با کارشکنی روبرو خواهید شد که حق، ناحق و جای شاکی و متشاکی عوض خواهد شد.
نا اگاهی شهروندان از قانون و شرح وظایف ادارات و ارگان ها و نیزعدم مطالبه گری حقوق خود، نیز باعث شده که مردم به اینگونه رفتارها عادت کرده و اگر کسی هم که شان و منزلت انسانی اش خدشه دار شده به اعتراض لب بگشاید، همین مردم با این جمله که “شکایت کی را به کجا می خواهی ببری؟” از او می خواهند که سکوت نماید.
همه این ها در جامعه ای اتفاق می افتد که خود را پیرو ولایت علی ابن ابیطالب می دانیم و زیر پرچم او دم از عدالت می زنیم . شاید بد نباشد که بدانیم برخورد حضرت علی (ع) با برادرش عقیل و دخترش ام کلثوم چگونه بوده است ایشان برای برپایی عدالت همواره بر عملکرد کارگزاران و کارمندان خود نظارت جدی داشت و ابتدا سعی می کرد تا از میان گروه های مردم، شایسته ترین فرد را به کار گمارد و به طور پنهانی بر کارها نظارت می کرد تا کمترین فرصتی برای ستم و تضییع حقوق مردم فراهم نشود. ایشان در زمان خلافت عثمان به او می فرمود: به خدا سوگند اگر فردی از کارگزارانت در مغربگاه ستم کند گناهش میان او و تو مشترک است.
در جایی دیگر به مالک اشتر می نویسند: برای “ارباب رجوع” وقتی را در نظر بگیر و خود را به گرفتاری های آنان رسیدگی کن … فروتنی کن و در این موقع ارتش و ماموران را از برابر چشم مردم دور ساز تا بدون هراس با تو سخن گویند …
به جرات می توان گفت يكي از مشكلات اساسي در ساختار اداري كشور فرسودگي و پهن پيكر بودن آن به دليل حاكم بودن تفكر سنتي در پيكره مديريت اجرايي است كه به رغم اعتراف و اذعان صريح مسئولان عاليرتبه درباره وجود اين معضلات، تاكنون گام جدي و درخور تقدير براي ساماندهي وضع موجود برداشته نشده است. حجت الاسلام رییسی رئیس جمهور خود نیز به انتقاد در مورد روابط ناسالم در ادارات تاکید دارد و می گوید که کوچکترین فساد، پارتی بازی و روابط ناسالم در ادارات پذیرفتنی نیست. فساد، سیستم اداری را در نظر مردم ناکارآمد نشان می دهد و…
بيماري حاكميت تفكر سنتي در بروكراسي اداري كشور كه به نارضايتي شديد ارباب رجوع از روند فعاليت دستگاه ها انجاميد، طي سال هاي اخير مسئولان را به تصويب و اجراي طرح هاي نو در راستاي شتاب بخشي به حركت نظام اداري در مسير فعاليت هاي توسعه، ترغيب كرد كه از جمله آن طرح تكريم ارباب رجوع در ادارات است.
اين طرح كه با هدف احترام گذاردن به مراجعان دستگاه ها و رفع نقايص موجود در روند فعاليت هاي اجرايي و نيز تسريع در فرآيند خدمت رساني به مردم به مرحله اجرا گذاشته شد زیرا اجراي مطلوب و بهينه آن، نظام مند كردن هرچه بيشتر فعاليت ها در سيستم اداري و پاسخگو كردن مسئولان و كارگزاران دولت در قبال افكار عمومي می توانست جلب رضايت مردمي را در پي داشته باشد.
متأسفانه اتخاذ مشي ناسازگار و غيرهمسوي برخي از مديران در دستگاه هاي اجرايي و… روح اصلي اين طرح را با بروز آسيب و خدشه مواجه كرد و كارآمدي آن براي حل مشكلات ارباب رجوع با ترديدهاي فراواني همراه شد.
با گذشت چند سال از عمليات اجرايي اين طرح و صرف ميلياردها ريال از هزينه بيت المال، برخي از مديران دستگاه ها تنها به راه اندازي سيستم تلفن گويا براي بهره مندي از نظرات مردم و ارائه اطلاعات در مورد چگونگي مراجعه ارباب رجوع و يا اطلاع رساني جزيي درباره شكل فعاليت دستگاه هاي مربوطه اكتفا كرده اند، درحالي كه با توجه به ساختار فرسوده و بيمار نظام اداري كشور، تغيير آن به فرهنگ سازي در مورد رفتار سازماني كارگزاران و تغيير نگرش آنان به مراجعان دستگاه ها به عنوان ارباب واقعي نياز دارد.
پرواضح است با توجه جدي به بدنه دستگاه ها كه كارمندان خدوم و شايسته پايه مهم آن به شمار مي روند و ايجاد و تقويت انگيزه هاي معنوي و مادي براي تغيير رفتار سازماني، مي توان نخستين گام را در اين جهت برداشت و سپس با اصلاح مقررات و آئين نامه هاي دست وپاگير و حذف بخشنامه هاي متناقض چرخه خدمت رساني در نظام اداري كشور را سامان دهي كرد.
صدرا رحمتی